Branża papiernicza jest jedną z tych, które są najbardziej zagrożone pożarem i wybuchem. Istnieje wiele czynników wpływających na obniżenie bezpieczeństwa – począwszy od palnych pyłów i gazów powstałych w procesie produkcji, poprzez charakterystykę architektoniczną i maszynową papierni, aż po rodzaj odpadów produkcyjnych oraz sposób ich składowania. Należy więc zadbać o zaprojektowanie, a także o wdrożenie systemów zabezpieczeń pożarowych i przeciwwybuchowych. Dzięki nim można wyeliminować źródła zapłonu, wytworzyć skuteczne procedury wczesnego reagowania oraz zminimalizować skutki pożarów lub wybuchów.
Zagrożenia dla bezpieczeństwa wybuchowego i pożarowego w branży papierniczej
Ze względu na specyfikę produkcji, przetwórstwa i utylizacji wyrobów papierniczych w zakładach z tej branży występuje wiele czynników, które mogą tworzyć sprzyjające warunki dla powstawania źródeł zapłonu.
W tego rodzaju obiektach wysokie ryzyko pożarowe i wybuchowe wynika przede wszystkim z:
- Rodzaju pyłów produkcyjnych – większość z nich jest palna, ale szczególnie wysokie parametry wybuchowości i palności mają pyły organiczne, np. celulozowe. Duże stężenie tego typu pyłów w powietrzu w połączeniu z wysoką temperaturą panującą zakładzie może prowadzić do zapłonu.
- Charakterystyki surowców wykorzystywanych w przetwórstwie wyrobów papierniczych – równie wysokie parametry palności wykazują chemikalia wykorzystywane w procesie produkcyjnym: kleje, lakiery i środki używane do wytwarzania pulpy papierowej.
- Specyfiki architektonicznej obiektów przemysłowych w branży papierniczej – do zagrożeń bezpieczeństwa pożarowego i wybuchowego przyczyniają się: wysoka wilgotność, nieprzemyślany system składowania odpadów przemysłowych i surowców, a także rozległe instalacje maszynowe i przemysłowe.
Większość rozwiązań, które pomogłyby zminimalizować ryzyko wystąpienia pożaru lub wybuchu w papierni, dotyczy dogłębnej restrukturyzacji architektonicznej i maszynowej. Są to działania bardzo kosztowne oraz czasochłonne, a przez to nieopłacalne, a nawet niemożliwe do wykonania.
Ponadto niektórych czynników ryzyka po prostu nie da się wyeliminować, ponieważ są one bezpośrednio związane z typem wytwarzanych wyrobów – nie zmniejszy się ani stopnia wybuchowości pyłów przemysłowych, ani palności surowców.
Jak poradzić sobie z zagrożeniem?
SYSTEMY ZABEZPIECZEŃ POŻAROWYCH OBIEKTÓW PRZEMYSŁOWYCH W BRANŻY PAPIERNICZEJ
Aby zapewnić swoim pracownikom komfort i bezpieczeństwo pracy, a także uchronić ich przed utratą zdrowia lub życia, należy przyłożyć wielką wagę do działań prewencyjnych. Należą do nich m.in.:
- zaprojektowanie i wykonanie właściwych dla rodzaju działalności zakładu systemów odpylania przemysłowego;
- częsty przegląd i czyszczenie tych instalacji;
- regularne serwisowanie i czyszczenie maszyn przemysłowych;
- przegląd instalacji elektrycznych.
To właśnie w wyżej wymienionych miejscach najczęściej dochodzi do zapłonu. Należy więc zadbać o to, aby instalacje te zawsze były w pełni sprawne.
Mimo wszystko nawet najlepiej przedsięwzięte działania prewencyjne mogą okazać się niewystarczające, a tradycyjne systemy nie zawsze wykazują pożądaną skuteczność. Warto zatem wdrożyć również rozwiązania, które umożliwiają wczesne wykrywanie pożarów i powstrzymują ich rozprzestrzenianie się w zakładzie.
Na wyposażeniu obiektu przemysłowego powinny bezwzględnie znaleźć się urządzenia sygnalizacyjne, systemy gaszenia iskier, a także instalacje oddymiające. Przemyślane i zaprojektowane z uwzględnieniem uwarunkowań hali produkcyjnej systemy pomogą skrócić czas wykrycia ognia do minimum, a ponadto ograniczą konieczność interwencji człowieka.
Dzięki temu, nawet jeśli w zakładzie dojdzie do zapłonu, uda się zdusić go w zarodku i uniknąć znaczących strat materialnych oraz uszkodzeń maszyn.
Strefy ATEX i zarządzanie bezpieczeństwem wybuchowym
Dyrektywy ATEX nakładają na pracodawcę liczne obowiązki związane z zapewnienia odpowiedniej ochrony osobom pracującym w strefach zagrożonych wybuchem.
Zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa wybuchowego konieczne jest m.in.:
- opracowanie następujących dokumentów: Oceny Ryzyka Wybuchu (ORW), Oceny Zagrożenia Wybuchem (OZW) oraz Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem;
- wyznaczenie stref zagrożonych wybuchem;
- wdrożenie adekwatnych do zagrożenia środków ochrony.
Co uważa się za adekwatne środki ochrony? Są nimi zabezpieczenia przeciwwybuchowe dostosowane do uwarunkowań architektonicznych hali, a także do specyfiki pracy i zaplecza maszynowego.
Najczęściej stosuje się trzy różne systemy zabezpieczeń wybuchowych, które pozwalają znacząco ograniczyć siłę rażenia wybuchu. Są to: automatyczne systemy tłumienia wybuchu, systemy odciążające wybuch oraz systemy odsprzęgania wybuchu.
Pierwsze z wymienionych zabezpieczeń wybuchowych służą do wczesnego wykrywania wybuchu za pomocą czujników ciśnienia lub czujników optycznych. Jeśli automatyczne systemy tłumienia wybuchu wykryją niebezpieczne zdarzenie, od razu uruchamiają odpowiednie systemy zaradcze.
Za ograniczenie siły wybuchu odpowiadają systemy odciążające, których zadaniem jest szybkie obniżenie ciśnienia do standardowego poziomu, a także systemy odsprzęgania, odcinające miejsce wybuchu od otoczenia. Ich współdziałanie pozwala szybko ograniczyć rozprzestrzenianie się wybuchu.
Potrzebujesz pomocy w tym zakresie? Zależy Ci na tym, aby audyt zabezpieczeń pożarowych i wybuchowych był wykonany należycie? Skontaktuj się z nami i dowiedz się, w jaki sposób zadbamy o bezpieczeństwo w Twoim zakładzie!
